|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>
1 I6 c T" S8 r S9 W- [* K) t<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>% Z* \( q$ U; ^6 D* U) _
<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
* A. I: ]$ Z$ b2 y# }1 b( Q<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>
& A- Y% n0 e+ \& g7 B1 o<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>$ H j& R4 T) h5 ^
<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>
H6 d7 \* n7 W) j2 U( m<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>- q5 s$ j( Y8 J6 b' J6 P& d
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>7 M; _4 x! {5 t/ h+ V0 R/ i4 y6 {
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
8 Q" p+ @* _1 ]<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>
- w0 L, f0 a, Q5 ?% a1 I$ ?<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>! J3 I6 C) Q, G" g( b& G# T& C
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>0 q. `/ A! [/ v. ~( {6 ~. Z" G+ \
<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>. E* F; e3 \: o, ]
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>
h$ y% ]4 c+ i- q8 ^- L: `<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
2 Y) \% r; z# j" ]; \<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
9 O- p5 k+ z# `' S<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>$ p/ Z" Y- `0 ^5 S1 B) }! B4 Q8 @
<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>! a% {5 }# ?( P) {
<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>$ l* C- R8 Y: Q8 m4 ?
<P >(一)流水对<p></p></P>
- p9 \, K- I \. c7 g3 P/ _<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>
6 `# a+ E* I) b \. r8 w<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>
/ [4 {( P8 S) c. W<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>
$ a6 _- x2 }& P3 D8 S! ?3 H8 i<P >(二)借对<p></p></P>- O9 t! Y o4 N/ L* |$ ?5 q) B0 `
<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>5 i7 j% O* y% n& w) s
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>; p, @. z* J# f" Z R7 D+ P- w$ { d
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>
" Y/ [, |' `5 E& D5 Y& m4 Q<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
% @3 e* |# W3 n! m* A' @<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>/ e6 L5 G( H* a3 \
<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>3 |8 d1 `& E! @- K, Y4 f: a/ v
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>$ s3 L4 r/ J5 h1 I( A( l) l5 P
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>$ J( E3 E; ^5 F
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
. n5 z: f# `( c; E5 Z8 T9 [<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
( S$ e1 s8 u) M2 f1 u0 U<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
& X1 m$ }5 X! k8 p, T& q" y<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
8 l0 |2 f: M) j' m# b<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>: Y( T' d- O$ H9 N& d, F0 k B
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>. H- S# r- ?) Q2 a
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|