|
|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>6 j. e! K9 R" M- y
<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>8 W; w+ `0 R; ?# p$ E
<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
2 S* a% }- U% R: G' H4 h<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>5 c; j3 y9 d; ]( a2 R3 @# Q
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>, E2 ^( U; Y: e6 F- [4 b9 A
<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>! Y5 y; b% w7 ~4 i: `
<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>
) F, {$ y$ X3 a- _% F- h3 i2 Z<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>* @- s: d& w2 z
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>1 J d4 ~! t" `, W+ K: P! x
<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>: `3 q1 |8 P- @: m! s: }
<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>3 G. }5 r6 s) \7 ]8 A2 g6 m
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>) k! v" `- i. Q& H( C+ S0 ^
<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>! s* k2 q5 N! y% l
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>5 ~& o1 J1 Q7 }) E
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
# I+ O3 `7 J0 e( o% G, K. t7 V/ t+ F<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>* w+ c' ^( a+ I+ Q4 v0 U6 ]" z
<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>/ w5 F5 N5 B5 }7 M
<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>9 z- M+ i& H* A. S# g, M
<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>' P: x0 L" W: g4 ?5 @4 z4 U
<P >(一)流水对<p></p></P>( R. x0 V$ {1 S
<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P> ^0 w0 J8 i+ }' \
<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>
& Q, Z. p) n. U/ i8 X O<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>5 }6 u* P# {7 m; j
<P >(二)借对<p></p></P>
) {' e" Y* H3 G9 h$ C<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>" v/ n' z9 V6 T0 ^6 x5 ?$ U- ~5 t
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>$ ^7 }; W& E+ k4 }3 D
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P> M: q. H" [6 |# f% `
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
' |3 @9 }4 o6 H1 R8 D<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
* s1 \+ ?8 i2 f2 |' ~/ B; z) E2 l<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>
2 [2 M) U$ i: J6 ?& X% {! K<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>1 c7 K6 l. G; ^
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>/ N2 a" R3 k \' t" }0 u5 \ a
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>: d4 \; o1 a5 d: n
<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
. F: @; P7 Y7 \% m# O2 }2 l<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P># R6 k; b3 l& v
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
4 e4 [' R( b& j7 n<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>5 B4 R" m8 `" g
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>: P" J" O1 u3 m S6 [2 l+ H+ y
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|