|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>* z& o" Y ~2 X* n5 ~3 z
<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>
0 B8 J& j3 o- T# I<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>; s3 K& [- R) J# W/ E
<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>' k% E& o7 j, \* |. Q
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>" u# v! R% o {; u
<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>- F8 ]5 Q9 J0 n& h
<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>
7 C: C3 t1 n3 F# T<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>. O- ^" [$ n- v4 n1 H
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
, a- h7 V6 ?0 T: c" M0 X7 ?<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>- x% I1 k* V, j* Q! p1 o. ~6 Z0 X/ M
<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>, x1 V& |1 D- L3 ^2 ]$ L9 q% G
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>, C. b8 f. j4 o6 f
<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>7 `( u( g; k% J2 s) \$ i: O0 j. h
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>
/ ^( q! r" e J) i<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>) @+ W* ^" H: g" X" O
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
, m8 E y8 L2 F6 L6 Q0 \<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>2 y+ k( m7 |! ]9 F9 e" y8 A
<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
3 w% {0 k9 W0 o' @! c' S( r<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>2 j X, q& T- o- K2 |( ^3 m
<P >(一)流水对<p></p></P>: R5 i; R8 t y5 |: q2 y
<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>
' ]: T7 S# ^5 ~<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>
: g& r. o" I5 ^1 ^3 @- L<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>
0 K; y6 [) N6 ]( T# q0 L<P >(二)借对<p></p></P>
' [( P7 x( x2 U) ?% p( J<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>- }% S m* ~" I' d
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>8 _) H: n; D ^3 m) ?
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>
! y% `+ l) x Z: c+ l) z2 L7 y+ _<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>: n& ^- U. h9 h; |. s2 ?* K$ g
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>: j$ B. w" V. N- ]3 U- t
<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>' M' y/ G# o- d/ s
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
8 x- |$ q& d# j" F3 p# u<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>
+ `) M3 m+ E3 D0 l! f<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
4 J4 I$ w5 H+ f+ t0 G! P6 p<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
! z& s$ y J; C) y2 h0 N X<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
" [9 r# f5 m# @3 c8 W<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
7 o# C/ ?# _9 M/ p. Q+ S<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>9 G5 r) g, r/ ?: N8 r
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>! H* J! ?" [& r6 s0 P b( h- Y
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|