|
|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>. d" H* O$ Y0 D1 I
<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>2 s% k( v Y n7 p% G
<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P># s. m+ k+ b" o1 `: P
<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>
. J. ^8 o0 c+ H<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>
8 h6 O# X$ ?/ `* i& j( Y7 S3 h* F) f6 I<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>4 [/ d) Y' A% F/ e) j1 ~* P- U5 H
<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>' N* m- U( s6 S
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
5 O* c- M+ P1 g6 V# Q3 d<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>5 `( T( j" ~1 I C" C) _
<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>
. x- }% ?" C& F7 s7 \& x% W* t6 |<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>! w9 e* J0 E$ X" Y7 |' W9 V
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>- R/ j% i# x T
<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>
9 Y# n" A) V7 U$ ]' ?3 F<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>
% I6 v8 {4 b2 R, V ?! `, n) T<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
+ b, ~4 q$ e% { t$ Q, J. @: X<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
2 H: z) d8 T; H1 f9 g6 a% F<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>1 e" W( }4 t4 W* [9 M9 b: Z
<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
8 s( ?# w9 v% |% m' Z" q8 j<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>! f/ B2 }0 |0 B8 V" e" {# L8 o
<P >(一)流水对<p></p></P>
5 a' y' O Y" X3 F<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>
9 R2 Y3 ?6 `, D. @& I<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>
+ m' H; O d; v+ @+ e$ @<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>' b4 Q. ]8 F9 c5 t9 u
<P >(二)借对<p></p></P>8 M; w* h: e: H* k
<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>: [( Y0 C6 x# c0 V( q1 F% I) n
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
/ e" `2 Q! B i8 @7 E1 p! z2 S<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>% r$ y; `" U5 V& X9 i& ]* U
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>% \# K" E" @3 H) A0 D. ]6 D2 w& t
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
5 u. Z: d, G3 U# R. a, A# c<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>
2 O2 [ w: |- ~" l9 \& k, Z0 v<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>' H- p3 @* S- W( V5 v
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>
7 B5 G" s& B, o0 H5 N/ h- h T" `<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
% m9 J# ?# I$ a3 l1 k; n2 G<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>1 r; D- l( J+ k0 h4 x
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
- Y+ j# Q8 U' [! o- L8 h<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
: b. s1 U+ k0 b' b8 U4 e. u<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>
9 _. a# v# y; Y5 C<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>
& \ n, A N8 b3 S/ ^<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|