|
|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>
! T- r3 S) z" [# M: a: C<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>/ q: I- `4 [- x4 d
<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
" h* e) ]5 D8 c( A' [<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>6 L8 E Q. D- l9 c7 u7 n8 l
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>
# y/ [/ `7 }2 G$ S% \. ^. f<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>
, s) V4 y1 }/ o; O<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>6 A( B g1 T5 ?- w% p7 B' g) ~7 A
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> E5 |+ {: S* B) w$ j! f+ n; o
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
$ {/ y/ R. O4 F2 b+ N2 X9 t<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>
! W) [1 x" Q: _) G% {& n<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>" o) W0 R4 a0 h6 z6 u
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>) a- F; ~! p0 v/ \; q( i
<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>/ I9 ~. X0 i. J, G
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>
/ h' |" ^7 ^ \<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
5 Y4 {6 v I0 x; R$ f+ Z* b; x2 Q<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P># M4 q3 J! q, V S; ^
<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>- U4 Y9 X3 Q @# ]7 @- c1 _3 q
<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>* K- P! ~. m- o' @0 a5 ^, k
<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>2 K0 \6 f ]9 k8 y9 G" j& c, J9 ^
<P >(一)流水对<p></p></P>
! M) e t1 Z$ Z9 c<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>* |1 {: X' h5 m/ k' q# B% u# @8 j
<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>
1 C4 I9 A% t6 }" d, y3 ^<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P> S' U3 i8 O$ Q: l$ K
<P >(二)借对<p></p></P>
- C; Q/ h* q" v8 c1 T1 [, m<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>
$ H' Y& W( m& m: e7 r<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>. v. c' W& \; q9 x2 d y% u7 |5 C
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>5 \& i5 I! A9 o5 `4 U; A
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>) P) V w2 F+ A: {6 K+ `
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>" Q' K0 L3 k& v* C
<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>; W. j% |* x8 V8 r% @# b
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>' R+ J" T; p F+ T S# q
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P> B) w( M! E; N+ }; u3 Q
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
2 p# b) }7 Z; ], H' Z+ l<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>' R+ b* N# Z f, s) }
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
$ m/ |2 C) z* x# ], U* V<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
* P9 J# V' Z7 ?1 v) q<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>
9 i G4 T2 S: ?/ f$ y<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>
. E/ e( }/ }9 P<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|