|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>
# F( n% L% K, p) a<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>+ c- q0 l B! u3 V g v
<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
F+ ^7 o' J/ n3 c4 K: ?9 H<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>3 t) H& x( F7 @
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>, L" R" i7 F1 |
<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>7 Q& }: S& W! ~
<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>
; N" D! _+ k) W' p$ ~5 U<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>' R# Q; j% n f5 [0 E8 n
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
" E ~0 `; P) V) E<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>3 f! O6 n' y% J/ k* B% r
<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>+ @) |. W5 E9 v, m0 F
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>( Q# X6 _. y2 L+ p
<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>
# T* ]7 {. Z4 ?: P5 R+ X+ y: B<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>9 q, A) w% O: G
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
1 z Q7 X, A# P: ~<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
q0 G# O1 m I<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>6 {; Y4 x' Q" A" T# C7 C0 ?3 o; U. h9 i
<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
2 Y' Z/ b6 o7 x9 j/ r9 Y O* ]<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>
4 ?) Y1 ?1 G x0 m/ N7 s, G2 Q<P >(一)流水对<p></p></P>% f$ w( `% M! x* X& P/ Y
<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>
8 |/ l# L% m+ H, M; z5 S<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>6 L% k4 v" l9 ?, B( A) n2 V
<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>
3 A3 V5 c% w+ W8 f6 n<P >(二)借对<p></p></P>0 @3 G7 i: D- b6 W' \( L
<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>
6 \! M. O& R9 b: g/ J* n C1 U/ J<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>& M9 R3 j9 |+ z5 Z$ Z
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>
& w0 G/ ?5 Q. i! \3 P9 H& j<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>' e' `1 @( g6 l Q! [* V
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
5 L. U& X6 q- Q<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>
2 h7 ? d8 K9 _0 F<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
, t4 E5 x: m+ C4 Y& v7 K! J<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>
- M. L( y {* w<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
5 M4 ?+ C! {0 }8 g. b) W<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
% w0 D. B% a" y6 ~<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>$ t, v5 g9 h: X0 c; u8 c# v
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
& h# R% r( y+ b7 S& k( I. @7 q<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>/ Z4 E% L1 ?5 v( y: _% X! {
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>
8 K) `' t% I" G<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|